1.      Cel hodowlany

Podstawowym celem hodowli koni jest pozyskanie możliwie najlepszego konia zarówno, jeśli chodzi o cechy fizyczne jak i psychiczne. Każdy hodowca marzy, aby wyhodować czempiona czy to pod względem hodowlanym czy też sportowym. Nie jest to proste zadanie. Wiedzą o tym szczególnie hodowcy z wieloletnim doświadczeniem. Nie wystarczy klacz pokryć dobrym rodowodowo ogierem, aby „stworzyć” wybitnego konia. Prowadząc hodowlę koni należy dążyć do wyrównania oraz poprawienia potomstwa.Mówi się, że „hoduje się klaczami”. W tym stwierdzeniu możemy znaleźć bardzo dużo racji. Owszem przeciętna klaczy pokryta bardzo dobrym lub wręcz wybitnym ogierem może dać dobre potomstwo. Zdarza się to zdecydowanie rzadziej niż w przypadku połączenia dwóch koni na podobnym lub równym poziomie jeśli chodzi o wartość użytkową i hodowlaną. Hodując konie najważniejszą sprawą jest postawienie przed sobą zadania – jaki jest nasz cel hodowlany?  Musimy zdać sobie sprawę, że każdy koń ma określone predyspozycje. W obecnych czasach chyba nikt, nie wyobraża sobie, aby koń zimnokrwisty skakał na poziomie Grand Prix. Nikt także nie wymaga od konia pełnej krwi angielskiej, aby brał udział w sportowej zrywce drzew. W hodowli koni bardzo ważny jest potencjał genetyczny zarówno klaczy jak i ogiera. Jednym z czynników wpływających na sukces hodowlany jest znajomość swojego materiału genetycznego, pochodzenia, historii hodowli.

2.      Hodowla w czystości rasy

Obecnie w hodowli koni sportowych pozwala się na dolew obcej krwi. Istnieją jednak nadal rasy, w których źrebię może zostać wpisane do księgi stadnej tylko, jeśli jego przodkowie przynajmniej do trzeciego pokolenia są tej samej rasy. Takim przykładem jest rasa koni czystej krwi arabskiej, koni rasy fryzyjskiej oraz wielu innych. Hodowla w czystości rasy ma na celu zachowanie i przetrwanie rasy.  Często jest to określone przepisami związanymi z księgami stadnymi poszczególnych ras koni. Tu przykładem może być rasa kłusaków orłowskich, które przez pewien czas były mieszane z kłusakami amerykańskimi, dzięki czemu powstała nowa rasa – kłusaków rosyjskich. Zjawisko to jednak nabrało większej skali, co groziło wyginięciu rasy kłusaków orłowskich. W związku z tym wprowadzono przepisy o hodowli kłusaków orłowskich tylko w czystości rasy.

3.      Dolew krwi

Dolewem krwi u koni nazywamy mieszanie, łączenie krwi koni różnych ras w celu uzyskania pożądanych cech u potomstwa. Podobne zadanie ma zjawisko inbredu u koni. Do dolewu krwi w celu pozyskania lepszych cech fizyczno-użytkowych często wykorzystuje się ogiery rasy pełnej krwi angielskiej. We współczesnej hodowli koni wiele związków hodowlanych pozwala na dolew krwi. Konie tej rasy w większości przypadków uszlachetniają potomstwo, przekazują szybkość, zwinność oraz wytrzymałość. Wiele ras koni stworzono w oparciu właśnie o dolew koni pełnej krwi angielskiej a także koni rasy czystej krwi arabskiej. Konie czystej krwi arabskiej także przez wieki uszlachetniały dziesiątki ras koni. Wielu z miłośników koni nie zdaje sobie sprawę, że to te dwie rasy koni wywołały bardzo duży wypływ na powstanie dziesiątek innych ras koni. Spójrzmy na naszych zachodnich sąsiadów –Niemców. Najlepsze niemieckie linie koni skokowych wywodzą się od koni pełnej krwi angielskiej. Przykładem może być ogier Landgraf I (syn og. Ladykiller xx), Cor de la Bryere (syn og. Rantzau xx), Ramzes (syn og. Rittersporn), który zapoczątkował linie og. Ramiro Z. Wiele ksiąg stadnych uznaje źrebię, którego ojcem jest ogier pełnej krwi angielskiej, jako dolew krwi, który nie zmienia rasy źrebięcia.W Polsce koni pełnej krwi angielskiej oraz czystej krwi arabskiej używa do doskonalenia koni rasy małopolskie, wielkopolskiej, trakeńskiej oraz rasy polski koń szlachetnej półkrwi.

4.      Konflikt serologiczny

Niestety czasem zdarza się sytuacja, kiedy pomimo dobrego dobrania ogiera do klaczy występuje tak zwany konflikt serologiczny. Jest to zjawisko niezgodności antygenów krwinek czerwonych matki i dziecka, w tym przypadku źrebięcia. U koni konflikt serologiczny w przeciwieństwie do ludzi występuje dopiero po narodzinach źrebięcia. Spowodowane to faktem, że krew matki nie przekazuje przeciwciał płodowi podczas ciąży. Przeciwciała dostarczane są dopiero podczas siary. Wydawałoby się zdrowy źrebak w ciągu kilku, kilkunastu godzin od wypicia siary matki zaczyna słabnąć. Często dochodzi wówczas do śmierci z powodu rozpadu krwinek czerwonych (hemolizy). Zjawisko to zdarza się bardzo rzadko. Jednak, aby uniknąć całkowicie tego problemu można zbadać krew przyszłych rodziców i określić czy zachodzi prawdopodobieństwo do wystąpienia problemu.

5.      Inbred

Inbred to inaczej chów wsobny, czyli kojarzenie koni w pokrewieństwie. Klacz  i ogier są spokrewnieni ze sobą,  najczęściej w III i IV pokoleniu. Zjawisko inbredu ma na celu wyhodowanie konia podobnego do jednego lub kilku swoich przodków. Dzięki temu możemy uzyskać źrebię, które będzie posiadało więcej pożądanych cech, które posiadali jego przodkowie. Stopień zaawansowania inbredu określić możemy w procentach. Im większy procent inbredu, tym bliższe jest pokrewieństwo pomiędzy przodkami. Oczywistym jednak jest fakt, że z inbredowaniem koni należy uważać. Inbredem nie można nazwać kojarzenie rodzeństwa, czy też córki z ojcem. Stopień pokrewieństwa takich koni jest zbyt duży, co grozi niemiłymi konsekwencjami jak wady genetyczne czy choroby.

Przykład wykorzystania  inbredu w III i IV pokoleniu.

Klacz rasy kłusak orłowski

Jak widać w rodowodzie klaczy w III i IV pokoleniu powtarza się dwóch przodków: ogier Sukces i ogier Kwadrat. Klacz jest zatem inbredowana na oba te ogiery. Ogier Sukces jest dziadkiem klaczy Kłumba i jednocześnie pradziadkiem ogiera Gornist.  Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku ogiera Kwadrat, który jest pradziadkiem klaczy Kłumba i jednocześnie dziadkiem ogiera Gornist. Mamy w tym przypadku bardzo przemyślane rozwiązanie inbredowanie.

Przykład wykorzystania bardzo bliskiego inbredu w II pokoleniu.

Ogier rasy holsztyńskiej

W tym przypadku mamy do czynienia z bardzo bliskim inbredem, dla niektórych wręcz nie do zaakceptowania. Aby urodził się wspomniany wyżej ogier holsztyński klacz pokryto jej pełnym bratem. Ogier jest bardzo blisko inbredowany na og. Ramiro Z oraz na Alme Z. Łączenie koni w tak bliskim pokrewieństwie niesie za sobą duże ryzyko wad genetycznych.

Zabookuj