Ciąża i poród u klaczy – profilaktyka u źrebiąt

            Nadszedł długo wyczekiwany dzień. Po 11 miesiącach oczekiwania nasza klacz rodzi. Klacze zazwyczaj rodzą w godzinach nocnych lub porannych ze względu na panujący spokój w stajni. Jeśli mamy taką możliwość warto wstawić klacz do większego boksu na około dwa tygodnie przed planowanym terminem porodu, a najlepiej 30 dni wcześniej. Obserwacja porodu jest bardzo ważna. Będąc przy porodzie możemy zauważyć niepokojące nas objawy i zacząć działać, aby pomóc naszej klaczy i źrebięciu. Dobrym pomysłem jest zainstalowanie kamer w boksach. W przypadku, kiedy oczekujemy źrebięcia jest to szczególnie ważne. Obraz wideo umożliwia podgląd przyszłej mamy na ekranie monitora , bez ciągłego biegania do stajni i bez przeszkadzania klaczy. Nie musimy osobiście doglądać zwierzęcia. W Polsce mamy firmy specjalizujące się w monitoringu zarówno w stajni jak i w koniowozie, jedną z takich firm jest TMC z Gdańska.

Pierwsze oznaki zbliżającego się porodu:

Opadnięty brzuch klaczy, rozpoczyna się nawet 2-3 tygodnie przed porodem

Wydzielina z sutków przypominająca wosk

Zmiana zachowania klaczy ( klacz chętniej oddala się od stada na padoku, jest bardziej uważna)

Nabrzmiały srom

Etapy porodu:

U klaczy następuje rozluźnienie szyjki macicy, które rozpoczynają skurcze macicy i wyjście błon płodowych, które wyglądają jakby klaczy odeszły wody. Klacz w tym czasie może nerwowo oglądać się na swoje boki, próbować położyć się lub zaraz próbować wstać. Jest to normalna reakcja klaczy na ból. U klaczy tzw. „pierwiastki” czyli klaczy źrebnej po raz pierwszy etap ten może być widoczny i trwać kilka godzin.

Następuje zwiększenie częstotliwości i intensywności skurczów macicy. Klacz prze. Ważna jest prawidłowa pozycja źrebięcia podczas porodu, która omówiona jest poniżej.

Po porodzie, w ciągu maksymalnie 3 godzin klacz powinna wydalić łożysko. Jeśli w tym czasie zjawisko to nie nastąpi należy pilnie wezwać lekarza weterynarii.

Pozycja źrebięcia przy porodzie

Źrebię leżące na grzbiecie względem matki podczas rozpoczynającego się porodu zaczyna się delikatnie obracać. Głowa źrebięcia obraca się w kierunku pochwy, obie przednie nogi powinny być wyciągnięte przed siebie. To właśnie przednie nogi źrebięcia wychodzą, jako pierwsze na świat. W przypadku, kiedy widzimy tylko jedną nogę źrebięcia, należy pomóc klaczy poprzez wyprostowanie drugiej nogi. Należy pamiętać, aby robić to w bardzo delikatny sposób, aby nie uszkodzić nogi źrebięcia, a także nie uszkodzić wnętrza klaczy.

Kiedy wezwać lekarza weterynarii?

W przypadku porodu pośladkowego, czyli nieprawidłowej pozycji źrebięcia podczas porodu, co może doprowadzić do uduszenia źrebięcia – maksymalny czas to 15 min do wyciągnięcia źrebaka. Warto poinformować wcześniej weterynarza o zbliżającym się porodzie aby był gotowy szybko zareagować.
W sytuacji, gdy od pęknięcia kosmówko-omoczni w ciągu 60 minut klacz nie urodziła źrebięcia. Może dojść do śmierci źrebięcia.
Nie wydalenie łożyska w ciągu 3 godzin od porodu.
W przypadku, gdy klacz nie może urodzić sama i potrzebna jest pomoc do wyciągnięcia źrebięcia.
Gdy dojdzie do „ucięcia” łożyska, kiedy klacz nie może wydalić całego łożyska sama.
Pojawienie się w sromie tzw. „czerwonych błon płodowych” – czerwonej powierzchni komórki w sromie.
Gdy spodziewamy się źrebiąt bliźniąt.  Często jest to bardzo ciężki poród i jedno ze źrebiąt może być będzie słabsze niż drugie.
W przypadku, kiedy klacz miała problemy z poprzednim porodem.
Kiedy mamy wątpliwości czy poród przebiega bezproblemowo. Zawsze warto przynajmniej zadzwonić do weterynarza i zapytać go o poradę.
Kiedy źrebię ma problem z oddaniem smółki lub moczu.
Gdy nasze źrebię, przestaje wstawać do picia, zazwyczaj po kilku godzinach od porodu traci siły, zaczyna się kolka źrebięca, uderza nóżkami  o brzuch i wygina głowę w stronę brzuszka – bezwzględnie należy wezwać weterynarza aby sprawdził układ moczowy i układ odbytniczy.

Jak przygotować się na problemy związane z porodem lub/i źrebięciem?

Jeśli to możliwe przenieść klacz do większego boksu min. 4 tygodnie przed porodem
Monitoring porodu – dzięki niemu nie przeszkadzamy w porodzie. Stres może wstrzymać poród.
Miej zawsze w pogotowiu:
·         parafinę
·         maść jodo-kamforową
·         jodynę,
·         jednorazowe rękawiczki
·         ręczniki lub flanelę do wytarcia źrebaka min. 5 szt.
·         stały dostęp do ciepłej wody
W razie jakichkolwiek trudności czy wątpliwości skontaktuj się ze swoim lekarzem weterynarii
Zapewnij sobie pomoc innych osób.
Nie panikuj, zachowuj spokój, żeby niepotrzebnie nie denerwować klaczy.
Obserwuj zachowanie klaczy. Możesz to zrobić też dzięki pomocy kamer w stajni.

Jak sprawdzić czy nasz źrebak jest zdrowy?

Zdrowe źrebię:

Przyjmuje pozycję mostkową po porodzie

Widać wyraźnie ruchy brzucha i klatki piersiowej

Odruch ssania pojawia się po około 20 minutach po porodzie

Ma stabilny oddech: 20-40 oddechów na minutę

Regularny rytm serca: 70-100 uderzeń na minutę

Temperatura pomiędzy 37,2 a 38,9 stopni w ciągu pierwszych 4-5 dni życia

Wstaje do 2 godzin po porodzie

Ssie matkę do 2 godzin po porodzie

Oddanie pierwszego moczu do 6 godzin w przypadku ogierów, do 12 godzin w przypadku klaczek

Oddanie smółki w ciągu 3-6 godzin po porodzie

Profilaktyka źrebiąt

Warto zadbać o profilaktykę naszego źrebięcia. W przypadku, kiedy rodzi się nam ogierek polecane jest profilaktycznie użycie parafiny w ilości maksymalnej 20 ml doustnie i 20 ml doodbytniczo. W Niemczech używanie parafiny w przypadku ogierków jest już standardem. Parafinę stosujemy w celu oczyszczenia źrebięcia i ułatwienia mu załatwienia swoich pierwszych potrzeb fizjologicznych czyli wydalenie smółki ( czarnej kupki źrebięcej – ok 30 cm). Warto być także przygotowanym na brak siary lub mleka u klaczy w późniejszym czasie.

S.O.S. – klacz nie ma mleka! S.O.S. osierocony źrebak!

           W przypadku, kiedy klacz nie ma siary lub nie ma mleka warto zaopatrzyć się specjalnie przygotowany dla nowonarodzonych źrebiąt zestaw S.O.S. Kit

Zestaw S.O.S. Kit zawiera:

* siarę, która jest tak bardzo ważna w pierwszych godzinach życia źrebięcia

* preparat mlekozastępczy bogaty w najważniejsze składniki dla źrebięcia do jego prawidłowego funkcjonowania i rozwoju

* butelkę ze smoczkiem, aby łatwiej było podać preparaty oseskowi

Przygotowując się do porodu klaczy warto wiedzieć gdzie kupić taki preparat. Preparat można kupić dobrych sklepach jeździeckich. Nigdy nie wiadomo, kiedy będzie nam on niestety potrzebny. Preparat świetnie sprawdza się także w przypadku, kiedy padnie nam klacz po porodzie, a źrebię zostaje osierocone.

Drugim preparatem wspomagającym jest także preparat mlekozastępczy FoalMilk. Niestety czasem zdarza się, że w połogu klacz traci mleko lub pada. Tu z pomocą przychodzi właśnie preparat mlekozastępczy FoalMilk  Oczywiście najlepiej byłoby aby taka sytuacja nam się nie przytrafiła.

Gdy źrebię jest słabe niektórzy lekarze weterynarii polecają także zastosowanie preparatów wzmacniających dla źrebiąt takich jak np. Equistro Ipaligo Foal . Jest to preparat wzmacniający dla źrebiąt w okresie wzrostu i rozwoju. Według zaleceń najlepiej pierwszą dawkę podać po porodzie, powtórzyć 1-2 razy w regularnym odstępie czasu w ciągu pierwszych 3 tygodni życia źrebięcia.

Siara

         Siara, czyli wydzielina z gruczołów mlekowych samic ssaków szczególnie bogata w białko, jest to pierwszy i najważniejszy posiłek nowonarodzonego źrebięcia. Siara ma ogromne znaczenie dla zdrowia i rozwoju nowonarodzonego źrebięcia. W związku z budową łożyska klaczy źrebię nie jest w stanie być zaopatrzone w przeciwciała podczas okresu ciąży. Przez pierwsze kilkanaście godzin życia źrebięcia pobierane są od matki przeciwciała wraz z siarą.  Jeśli źrebię jest zbyt słabe, aby w ciągu 4 godzin samo napić się siary, należy wydoić klacz i podać ją z pomocą butelki. Jeśli nie ma odruchu ssania należy wezwać weterynarza, który za pomocą sondy nosowo-żołądkowej poda siarę bezpośrednio do żołądka. Jeżeli klacz nie ma siary, należy jak najszybciej podać siarę innej klaczy, jeśli jest taka możliwość. Jeśli nie ma takiej możliwości na szczęście stworzono zestaw S.O.S. Kit,  który zawiera siarę, preparat mleko zastępcze oraz butelkę do karmienia.

Smółka

Smółka, pierwsze wydalanie kału. Smółka jest zazwyczaj koloru czarno-brunatnego o klejącej konsystencji. Smółka powinna mieć długość 30 cm. Może być wydalona w całości lub w kilku częściach. Jeżeli zaistniał problem z oddaniem smółki to należy doustnie podawać 20 ml parafiny co 2h doustnie i cienką strzykawką do odbytu 20 ml parafiny. U ogierków może pojawić się problem z oddaniem moczu należy bezwzględnie wezwać weterynarza.

Kopyta

Źrebięta rodzą się z elastyczną, grubą błoną na kopytach, która ma za zadanie chronić drogi rodne klaczy podczas porodu. Kształtem kopyto przypomina tulipana. Zdecydowana większość klaczy odgryza błonę swojemu źrebięciu chwilę po narodzinach.

Jak przebiega ciąża? Jak wygląda rozwój płodu u koni? Jak dbać o ciężarną klaczy? Przeczytaj więcej w kolejnym naszym artykule Radość po zaźrebieniu

Zabookuj