Kolka (morzysko) to jedna z najczęstszych przypadłości naszych koni i jednocześnie sprawiająca największe zagrożenie dla ich życia i zdrowia.

Pewnie większość osób jeżdżących miała styczność z objawami kolki, albo przynajmniej o niej słyszała.  Ale czy na pewno każdy zdaje sobie sprawę, czym tak naprawdę się objawia, jak jej zapobiegać i jak leczyć? 

Mimo szerokiej wiedzy na temat objawów i leczenia, nadal schorzenie to jest jedną z najczęstszych przyczyn śmierci koni.

Nie ma jednoznacznej definicji kolki u konia. Należy zapamiętać, że kolka to rozpoznanie a nie choroba.  Dotyczy ona bóli w okolicach jamy brzusznej, czyli: żołądka, jelit, wątroby, czy układu moczowego.

Najczęściej kolką nazywamy ból brzucha wywołany wzdęciem jelit na skutek nagromadzenia się gazów lub przejedzenia a także problem z ich drożnością, czyli zator, skręt lub zatkanie.Podobne objawy wykazują również choroby:

– narządów moczowo-płciowych

– klatki piersiowej i przełyku

– zakaźne (np. tężec, wścieklizna, salmonella)

Najważniejsze jest więc wezwanie weterynarza, szybkie rozpoznanie i podjęcie odpowiednich kroków leczenia.

10 przyczyn powstawania kolek u koni:
1.  Podawanie zbyt dużej ilości paszy treściwej, pęczniejącej (jęczmień, żyto)
2.  Zbyt mało paszy objętościowej
3.  Brak stałego dostępu do wody
4.  Podawanie zbyt dużej ilości warzyw i owoców fermentujących, powodujących wzdęcia (np. jabłka, buraki)
5.  Karmienie koni nieumytymi owocami/warzywami (z piaskiem).
6.  Podanie paszy nadgnitej, zaparzonej, nawet lekko zapleśniałej
7.  Gwałtowne wprowadzanie zmian w diecie konia lub też zmiana paszy
8.  Zbyt szybkie wypuszczanie koni na świeżą, wiosenną zielonkę po okresie zimowym
(zjedzenie zbyt dużej ilości trawy na raz)
9.  Podawanie na sucho lub nie do końca napęczniałych wysłodków buraczanych
10. Podawanie koniom niedosuszonego siana.

– koń jest niespokojny, podrzuca nogi do brzucha, rozgląda się na boki, wierzga kopytami, tarza się     lub rzuca na podłoże

– ból brzucha przerywany (zazwyczaj przy lższej-początkowej kolce) lub ciągły (przy poważniejszym morzysku)

– podwyższone  tętno 80-100 uderzeń na minutę

  (normalne tętno konia w spoczynku wynosi 33 do 45 uderzeń na minutę)

– przyspieszony oddech

– obfite pocenie się

– biegunka lub suchy stolec w formie niewielkich kulek

– przybieranie postaw jak do oddawania moczu i siedzącego psa

  (pozycja ta zmniejsza ucisk na przeponę i ułatwia oddychanie);

– zaczerwienie lub zażółcenie spojówek

– wyginanie górnej wargi;

– wzdęcie czyli dostrzegalne gołym okiem powiększenie obwodu brzuchaPrzy zapaleniu żołądka i jelit oraz zatkaniu jelita ślepego, czy okrężnicy występują takie objawy jak:

– koń jest nerwowy, grzebie kopytami w ziemi, ogląda się niespokojnie na boki i może się czasami pokładać
– często zmienia pozycje

– bóle nie są silne i występują w długich przerwach

Przy niedrożnościach kałowych jelit, zatkaniu okrężnicy, kolce spastycznej, wzdęciu  żołądka i jelit występują takie objawy jak:

– bóle średniego stopnia co 15-25 minut

– koń bardzo nerwowy, bardzo mocno grzebie kopyta w ziemie, kopie

– często się pokłada, leży na grzbiecie

Przy ostrym rozszerzeniu żołądka, przemieszczeniu lub skręcie jelit oraz kamieniach jelitowych mogą wystąpić takie objawy jak:

– bardzo silne ciągłe bóle lub z krótkimi przerwami

– tarzanie się lub rzucanie się konia na podłoże

– nerwowe wierzganie kopytami, podciąganie ich po brzuch

– przyjmowanie pozycji „siedzącego psa”

– silne pocenie

– nerwowość

– podwyższoneNajczęściej spotykaną postacią kolki jest kolka spastyczna (kurczowa).

Polega ona na silnym skurczu jelit, przez który może dojść do ich przemieszczenia.

Powstaje ona najczęściej na podłożu nerwowym, u koni bardzo wrażliwych lub przy sytuacjach stresujących.  Często pojawia się również po podaniu zimnej wody od razu po wysiłku.

Szybkie rozpoznanie kolki pozwala na wyeliminowanie poważnego zagrożenia życia konia i zazwyczaj kończy się podaniem leków przeciwbólowych i rozkurczowych.Jak zapobiegać kolce? 

1   Karmić konia o stałych godzinach
2.  Pamiętać o terminowym odrobaczaniu
3  Poić konia przed posiłkiem
4.  Karmić dobrą jakościowo paszą
5.  Karmić min. 1 h przed i po treningu
6.  Nie podawać zimnej wody od razu po treningu
7.  Dbanie o higienę uzębienia
8.  Starać się zapewnić jak najdłuższy dostęp do świeżej trawy
9.  Regularny ruch

10. Dbanie o czystość w boksie i na pastwiskachCo zrobić, gdy kolka dopadnie naszego konia?

* Przede wszystkim zachować spokój.

* Zabrać od konia jedzeni, czyli owies, siano, najlepiej żeby stał na trocinach.

* Wezwać weterynarza.

   Jeśli wasz nie ma czasu bądź nie odbiera, warto sobie wcześniej przygotować listę okolicznych lekarzy weterynarii i próbować do skutku.

* Kiedy weterynarz jest już w drodze, można zabrać konia na pastwisko i powoli oprowadzać.

  Jeśli nie jesteście ekspertami w rozróżnianiu kolek, lepiej nie zmuszajcie konia do kłusa, może to w

  niektórych przypadkach bardzo zaszkodzić.

* Zapewnij stały dostęp do wody (najlepiej żeby nie była zimna)

* Obserwuj zachowanie konia, aby móc jak najbardziej szczegółowo opisać objawy.

Przeczytaj także:

Zabookuj