Problemy z wagą u konia  – nadwaga u koni

Nadwaga – słowo głównie kojarzy się nam z nadwagą u ludzi, a nie u zwierząt. Nadwaga może dotyczyć także zwierząt gospodarskich i domowych. U ludzi problem z nadwagą, jako chorobą cywilizacyjną, jest coraz mocniej nagłaśniany, a u zwierząt to temat zbyt mało poruszany wśród właścicieli i hodowców.

U koni podobnie jak u ludzi stosuje się skalę BCS czyli Body Condition Score – odpowiednim ludzkiego BMI (Body Mass Index). BCS określa w skali dziewięciopunktowej stan zdrowia i wagę u koni. Jego wartości przedstawiają się następująco:

1. Niedożywiony – wycieńczony koń bez tkanki tłuszczowej kręgów i żeber. Kości w kłębie, barkach są bardzo widoczne – zaniedbany koń.
2. Bardzo chudy – wyniszczony koń o niewielkim pokryciu tkanki tłuszczowej. Widoczne kości kłębu, barków i szyi.
3. Chudy – poszczególne kręgi i żebra nie są już wyraźnie widoczne, szyja, łopatki nie wyglądają na zbyt chude.
4. Lekka niedowaga – widać grzbiet kręgosłupa i zarys żeber, nasada ogona może być widoczna lub nie, szyja i łopatki nie wydają się zbyt chude.
5. Kondycja normalna – kręgosłup i żebra nie są widoczne ale można wyczuć żebra po dotknięciu. Kłąb, łopatki i szyja są zaokrąglone.
6. Lekka nadwaga – lekko sfałdowany kręgosłup, żebra pulchne, tłuszcz wokół kłębu, szyi i łopatek.
7. Otyły – sfałdowany kręgosłup, tłuszcz między żebrami, głowa pulchna, tłuszcz wzdłuż kłębu, szyi i łopatek.
8. Bardzo otyły – widoczne fałdy przy kręgosłupie i na brzuchu, żebra trudne do wyczucia palcami, tłuszcz otaczający ogon, głowę, kłąb, łopatki, uda, duża fałdująca się szyja.
9. Ekstremalnie otyły – bardzo widoczny fałd przy kręgosłupie i na brzuchu, żebrach, tłuszcz na ogonie, kłębie, szyi, tłuszcz na udach od strony wewnętrznej i zewnętrznej.

 Zalecenia – wskaźniki odpowiednie dla poszczególnych grup koni

 Klacze, które mają wynik poniżej 5 często maja problemy z zajściem w ciąże. Zaleca się, aby klacz, która ma być używana w hodowli miała wskaźnik na poziomie 6-7 punktów, ze względu na większe zapotrzebowanie w kalorię podczas laktacji. Wskaźnik powyżej 7 punktów podobnie jak zbyt niski powoduje problemy z zajściem w ciąże przez otyłość.
Ogiery rozpłodowe powinny być w kondycji 5-6 punktów. Zarówno spadek poniżej 3 punktów jak i wartość wskaźnika wyższa niż 8 powoduje problemy z rozmnażaniem i upośledza ich zdolność rozrodczą.

Zalecane jest, aby koń mieścił się w przedziale 5-6. Idealnym wynikiem będzie 5 punktów w skali BCS. Jednak warto pamiętać, że konie, które startują w wyścigach mają mniejszą tkankę tłuszczową, większą mięśniową, dlatego dla nich w okresie startów idealnym będzie znajdować się w przedziale 4-4,5 BCS. Konie sportowe powinny znajdować się w okolicach skali 5. Konie rekreacyjne, średnio-pracujące w okolicach 5-6 BCS w zależności od sezonu, intensywności i użytkowania.

Każdy hodowca i właściciel chce dla swojego podopiecznego jak najlepiej. Czasem jednak właśnie zbyt duże starania, aby koń wyglądał jak przysłowiowy „ pączek w maśle” prowadzi właśnie do nadwagi i otyłości u koni.

Problem nadwagi u koni, przy pilnowaniu ich diety jest jeszcze nie tak problematyczny jak problem otyłości bo otyłość jest już trudna do wyleczenia. Otyłość to stan chorobowy, który prowadzi do innych negatywnych zmian w organizmie.

Czy wyobrażamy sobie konia wyścigowego, konia czystej krwi arabskiej z nadwagą lub otyłością? Niemożliwe? A jednak! Konie coraz częściej mają problemy z prawidłową wagą. I dzisiaj dotyczy to już koni wszystkich ras.

Przyczyny nadwagi i otyłości u koni

 Problem nadwagi i otyłości u koni może mieć swoją genezę w :

• Przekarmianiu – nieograniczone jedzenie prowadzi do nadwagi i otyłości. Konie w naturze miały dostęp nieograniczony do jedzenia ale wszystkie miały także dużo więcej ruchu swobodnego, często przemierzały kilkadziesiąt kilometrów dziennie.
• Niewystarczająca ilość ruchu – koń to zwierzę, które potrzebuje dużo ruchu. A ruch pozwala spalać nadmiar kalorii.
• Nieprawidłowo ułożonej diecie konia – dieta nieprawidłowo ułożona dla konia to taka dieta, która nie bierze pod uwagę czynników jak: stan zdrowia, wiek, rasa, płeć, waga, użytkowość konia, tendencję do tycia/ chudnięcia. Dieta powinna być oparta o obserwację i informację na temat danego konia i dobierana indywidualnie. Inne zapotrzebowanie na pasze ma kucyk służący „jako ozdoba” podwórka, inne klacz źrebna, jeszcze inne koń chodzący w wysokim sporcie.
• Zbyt duży stosunek paszy objętościowej do paszy treściwej w diecie koni

 Negatywne skutki nadwagi i otyłości u koni

Nadwaga i otyłość u koni może prowadzić do szeregu innych problemów ze zdrowiem konia. Od problemów z sercem, cukrzycy poprzez problemy endokrynologiczne i insulinoodporność, a kończąc na problemach z poruszaniem się, ochawatem oraz stanów zapalnych. Konie, których waga jest zbyt wysoka ponadto mogą mieć problemy z kondycją, wytrzymałością i niską wydajnością podczas jazd, treningów – poprzez niewystarczającą wydolność płuc.

Chyba nikt sobie nie wyobraża, że otyły koń mógłby wygrać wyścig w Ascot czy Grand Prix w skokach w Paryżu.

Profilaktyka i leczenie nadwagi i otyłości u koni

Jak powszechnie wiadomo lepiej zapobiegać niż leczyć. Aby zapobiegać nadmiernemu przybieraniu na wadze u koni powinniśmy zadbać o odpowiednią dawkę codziennego ruchu, ustalić dietę konia indywidualnie do jego potrzeb, dobór odpowiedniej paszy – o niskiej wartości indeksu glikemicznego.

Co zrobić, jeśli już mamy konia z nadwagą i otyłością?

Oprócz punktów wymienionych, jako profilaktyka, należy odstawić lub ograniczyć owies, pasze objętościowe – które rozpycha żołądek u koni. Jeśli koń spędza całe dni na padoku należy zadbać, aby zjadał tylko tyle ile powinien na diecie. Warto stosować siatki na siano z małymi oczkami, które zapobiegają pobieraniu zbyt szybko jedzenia, dzięki czemu koń je dłużej, ale jest syty po mniejszej ilości pokarmu. Dobrym pomysłem jest osobny padok , pastwisko dla takiego konia aby nie wyjadał innym koniom paszy.  Jeśli mamy konia, który jak to mówią „wyje wszystko spod siebie” warto zmienić ściółkę ze słomy na trociny. Niestety konie często z nudów wyjadają słomę w boksie, co również prowadzi do nadwagi.

Warto zadbać o paszę przeznaczoną właśnie dla koni z problemami z wagą. Obecnie na rynku jest duży wybór pasz. Można także konie wspomóc preparatami wspierającymi metabolizm. Odchudzanie koni, podobnie jak u człowieka to proces złożony. Należy pamiętać, że nawet, jeśli koń zrzuci już zbędne kilogramy nie możemy wrócić do diety sprzed okresu odchudzania. Możemy wówczas uzyskać „efekt jojo”. Warto cały czas dbać o dietę konia i w miarę możliwości wybierać pasze, sieczki bez cukrów (melasy) .

Obecnie większość producentów pasz i sieczek oferuje swoje produkty bez melasy czyli bez cukrów.

Większość producentów pasz oferuje pomoc w doborze odpowiedniej paszy.

Zabookuj