RAO –  choroba dróg oddechowych u koni (astma u koni)

Choroba

RAO – z języka angielskiego Recurrent Airway Obstruction czyli nawracająca niedrożność dróg oddechowych to jedna z najczęstszych chorób układu oddechowego u koni. Dawniej nazywana także COPD z języka angielskiego Chronic Obstructive Pulmonary Disease czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc. Obecnie używa się tylko terminu RAO. Choroba ta to nic innego jak końska astma, która dotyka coraz więcej koni na całym świecie.

Przyczyny  

Główną przyczyną występowania choroby jest wdychanie alergenów. Do takich alergenów należą: pleśń, grzyb, kurz, pyłki traw i drzew, amoniak, pył organiczny czy endotoksyny. Alergeny znajdują się zarówno w sianie, słomie jak i w stajni. Na zachorowanie na RAO najczęściej narażone są konie w wieku 7-12 lat. Płeć czy rasa nie gra roli w zachorowaniu. Zamiatanie stajni, unoszący się kurz czy też pleśń i zanieczyszczenie siana i słomy przyczynia się do zachorowalności koni na RAO. Szczelne zamykanie stajni, nie wypuszczanie koni na padok prowadzi do rozwoju choroby. Najbardziej narażone na zachorowanie na RAO są konie żywione słabej jakości sianem i trzymane w stajni – nie padokowane. Naukowcy przypuszczają ,że niektóre konie mogą mieć predyspozycje genetyczne do zachorowania na RAO.

Objawy

W początkowym stadium choroby konie mają sporadyczny kaszel. Koń kaszle przy zwiększonej ilości kurzu czy to w stajni czy na placu lub hali. Koń szybciej się męczy, pojawia się biała wydzielina z nosa. Mogą pojawić się także duszności. Wraz z postępem choroby wydzielina z nosa pojawia się coraz częściej.
Stadium choroby można określić poprzez przeliczenie oddechów na minutę. W stadium lekkim choroby koń oddycha od 18 do 28 razy na minutę. W stadium średnim choroby ilość oddechów na minutę wzrasta od 20 do 40 razy na minutę. W najcięższym stadium choroby koń może oddychać od 24 do nawet 46 razy na minutę. Wzrasta także tętno konia. Jeśli u konia pojawiają się objawy także w stanie spoczynku oznacza to postęp choroby i zmiany obturacyjne w oskrzelikach.  Choroba RAO jest chorobą na tle alergicznym,  w związku z tym w okresie jesienno-zimowym stan konia chorego na RAO może ulec pogorszeniu.

Diagnostyka

Aby potwierdzić chorobę RAO powinno się wykonać osłuchanie płuc, badanie popłuczyn oraz endoskopie.  Endoskop jest wprowadzany przez nos. Badanie to pozwala sprawdzić stan dróg oddechowych. Czasem lekarze weterynarii wykonują także RTG i płukanie oskrzelowo-pęcherzykowe. Na podstawie tych badań weterynarz będzie w stajnie określić czy koń jest chory na RAO.

Leczenie i profilaktyka

RAO  to nieuleczalna choroba. Można jednak powstrzymać jej rozwój lub spowolnić. Konie z RAO powinny być leczone farmakologicznie. Powinnyśmy zadbać także o warunki w jakich koń przebywa oraz jego odpowiednie żywienie.  Lekarze weterynarii w przypadku RAO stosują jedną z dwóch metod farmakologii: stosowanie kortykosteroidów lub leków rozszerzających oskrzela (bronchodilatory). Kortykosteroidy w małej dawce można podawać przez długi okres czasu. Likwidują stan zapalony, poprawiając funkcję płuc i oskrzeli. Można stosować także leki do inhalacji w przypadku lekkiego RAO. W ciężkim stadium RAO zalecane jest stosowanie sterydów w zastrzykach. Leki rozszerzające oskrzela poprawiają oddychanie i zmniejszają lepkość śluzu. Leki te można podawać doustnie lub domięśniowo przez 3-7 dni. W przypadku zagrożenia życia (mocne duszności) lek można podać także dożylnie.

Aby koń z RAO czuł się lepiej oprócz leczenia powinnyśmy zadbać o kilka innych ważnych aspektów. Bardzo ważne jest aby koń chory na RAO spędzał jak najwięcej czasu na padoku, pastwisku. Zalecane jest trzymanie koni 24/7 na dworze – z dostępem do wiaty. Warto w miarę możliwości zmienić boks na boks angielski.
Jeśli nie możliwe jest trzymanie konia w boksie angielskim lub/ i całodobowo na padoku powinnyśmy zadbać w stajni o wysokiej jakości siano lub sianokiszonkę. Warto siano moczyć przez  pół godziny przed podaniem, co pozwala wyeliminować kurz zawarty w sianie. Bardzo dobrym rozwiązaniem, ale już droższym będzie używanie parownika do siana. Siano zachowuje wszystkie właściwości odżywcze a jest jednocześnie pozbawione kurzu i pyłu. Kolejnym krokiem, aby pomóc naszemu koniowi jest zmiana ściółki na trociny, torf lub pellet drzewny. Bardzo ważna jest także dobra wentylacja w stajni. Należy pamiętać aby zamiatać w stajni kiedy koń z RAO w niej nie przebywa.

Warto stosować także zioła, które są bardzo pomocne w łagodzeniu objawów RAO.  Podobnie jak w przypadku siana zioła powinny być zwilżane przed podaniem. Zioła mają działanie mukolityczne, sekretolityczne i spazmolityczne czyli zmniejszają lepkość śluzu, rozrzedzają wydzielinę zalegającą w oskrzelach oraz rozkurczowo. Można stosować gotowe mieszanki na drogi oddechowe jak również samemu połączyć zioła takie jak na przykład: babka lancetowata, prawoślaz lekarski, rumianek, tymianek, koper włoski, liść mięty pieprzowej, ziele krwawnika, szałwie, korę dębu czy korzeń pelargonii afrykańskiej.

Zabookuj