Wszy u koni

Okres jesienno-zimowy, to doskonały czas na pojawienie się wszy u koni.  Spadek odporności, długa gęsta sierść, to idealne warunki do zalęgnięcia się tych pasożytów. Wszawica, to częsta przypadłość szczególnie u koni o słabej kondycji, o długiej, brudnej i źle utrzymanej sierści, nie szczotkowanych i zaniedbanych.

Wszy mają jasnoszarą barwę i do 2 mm długości. Jaja mają żółtawy kolor i trochę przypominają jaja gza końskiego, z tą różnicą, że są składane u nasady włosów. Cykl życiowy wszy to od 20 do 40 dni. Wszawica może występować cały rok, jednak zimą rozwija się najlepiej. Niższa temperatura skóry i okrywy włosowej, poprawia płodność samic i polepsza warunki rozwoju jaj.
Wszy można dostrzec gołym okiem rozdzielając sierść lub grzywę. Przy dużej inwazji nawet da się zauważyć jak wypadają przy szczotkowaniu pod włos.

U koni wystepują dwa typy wszy:

Wszy ssące (Haematopinus asini) żywią się krwią i limfą. Wystepują w sierści na całym ciele konia. Gryząc powodują uciążliwy świąd. Zbyt duża liczba wszy gryzących może doprowadzić do anemii.

Wszy gryzące (Damalinia equi)  zwane też wszołami, żywią się złuszczonym naskórkiem, łupieżem oraz wydzieliną gruczołów skóry – łojem, potem. Występują w grzywie, grzywce i ogonie. Ich wystepowanie może powodować niepokój u konia, a także świąd.

Skąd w mojej stajni wszy?
Wielu właścicieli stajni, którzy doświadczyli obecności wszy zastanawia się skąd się wzięły. Ponieważ wszawica bardzo łatwo się przenosi, nie trudno o jej wystepowanie. W stajniach hotelowych i tych gdzie jest ciągła rotacja koni takie przypadki mają miejsce dość często. Wystarczy jeden zawszawiony koń. Dlatego bardzo ważną rzeczą jest sprawdzanie stanu zdrowia nowego konia, który wprowadził się  do stajni. Często nie zadajemy sobie sprawy jak ważne jest utrzymanie czystości szczotek, czapraków i derek. Używanie tego samego sprzętu do wielu koni jest idealnym sposobem rozsiania się wszy. Przebywanie koni w dużych skupiskach również powoduje ich szybke rozprzestrzenianie.
Sąsiedztwo ptactwa domowego zwłaszcza drobiu jest też źródłem pojawienia się problemu, ponieważ kury mogą roznosić wszy i pchły.
Wszy także mogą zostać przywiezione wraz ze słomą lub sianem. Daletego ważne jest skąd je nabywamy. Przy karmieniu koni starajmy się nie rzucać siana bezpośrednio na konia, np. na jego głowę.

Objawy
Typowymi objawami dla koni cierpiących na wszawicę są:
– świąd
– utrata sierści (łyse placki) w okolicach głowy, szyi i tułowia
– wycieranie grzywy i ogona
– wygryzanie sierści
– ocieranie się o ściany, ogrodzenia, drzewa i inne przedmioty
– potrząsanie głową
– machanie szyją
– bicie ogonem
– tupanie nogami
– pogorszenie kondycji
– ogólny niepokój

Przyczyny
– słaba kondycja konia
– długa sierść
– źle utrzymana higiena konia
– złe warunki bytowe
– trzymanie koni wraz z ptactwem (kury, kaczki, gołębie)
– podawanie koniom siana poprzez wrzucanie im go na głowę
– używanie tego samego sprzętu (szczotek, czapraków, derek) przez wiele koni

Postępowanie
Wszy to powszechny problem i jeżeli mamy w stajni jednego konia z wszami, należy sprawdzić wszystkie konie, a te które miały kontakt z chorym zwierzęciem profilaktyczne poddać leczeniu.

Kąpiel. Najlepszym sposobem na pozbycie się wszy jest wykąpanie całego konia w szamponie insektobójczym, z 1% dodatkiem siarczku selenu lub innym preperacie zaleconym przez weterynarza. Pamietajmy o tym, aby pozostawić środek na skórze przez kilka do 10 minut. Wszy powinny zniknąć już po pierwszej kąpieli. Niektóre preparaty nie są skuteczne na jaja, dlatego kąpiel należy powtórzyć trzykrotnie, co 10 dni.

Opryski. Niestety w okresie zimowym kąpiele koni są raczej nie wskazane, a i nie wszyscy mają ku temu warunki, wewnętrzne myjki itp. Można wtedy posypać konia proszkiem przeciwpasożytniczym, a także stosować opryski w miejscach gdzie skupiska wszy są największe. Środkiem wykazującym silnie działanie przeciwwszowe jest Pularyl. Stosuje się go po rozcieńczeniu z wodą (50 ml na litr wody). Dla zapewnienia pełnego efektu leczniczego kurację należy powtórzyć po 2 tygodniach w celu zniszczenia nowego pokolenia pasożytów, które wylęgło się w tym czasie z jaj. Preparaty przeciw wszom zawierają związki fosforoorganiczne, karbaryl lub pyretroidy. O to jaki skuteczny środek wybrać najlepiej zapytajmy weterynarza.

Golenie. Ogolenie całego konia wraz z grzywą i grzywką (ogon można umyć) także załatwia problem o ile mamy dostęp do maszynki i nasz koń pozwoli ogolić sobie głowę. Często wszy lubią zagnieżdżać się w dołkach nad oczami, a są to miejsca trudne do ogolenia. Pamiętajmy, że po szczotkowaniu, ogoleniu czy linieniu zawszawionego konia sierść powinno się spalić. Starajmy się też nie dotykać innych koni bezpośrednio po wizycie i pielęgnacji zawszawionego konia. Możemy bowiem przenieść wszy na rękawiczkach, odzieży itp.

Odrobaczenie. Poza stosowaniem preparatów na zewnetrznątrz należy także konia odrobaczyć. Iwermektyna doskonale działa przeciw wszom. Powinno się ją podać dwukrotnie w odstępach dwutygodniowych.

Wszawica mimo, iż sieje ogólną panikę wśród właścicieli koni, jest schorzeniem mało groźnym i koszt leczenia jest dość niski. Wczesne rozpoznanie, odizolowanie chorego osobnika i szybkie rozpoczęcie kuracji zapobiegnie rozprzestrzenianiu się pasożytów. Właściwa pielęgnacja i doglądanie konia, czysty sprzęt, oddzielne szczotki, utrzymywanie czystości w stajni i brak kur, to najlepszy sposób nie tylko na unikniecie wszy ale też i innych chorób, którymi konie łatwo mogą się od siebie zarazić.

Zabookuj