Tężec u koni i źrebiąt – przyczyny, objawy, leczenie oraz profilaktyka.

1.Tężec – na czym polega choroba i jakie są jej przyczyny

Tężec to choroba wywołana przez bakterię beztlenową Clostridium tetani czyli laseczkę tężca. Konie chorują na tężec zdecydowanie częściej niż inne zwierzęta domowe i gospodarcze.  Bakteria tężca jest bakterią powszechną, znajduje się w glebie, kurzu czy nawet kale zwierząt. Najczęściej do zakażenia dochodzi podczas zranień. Nawet niewielka ranka, niezauważona może spowodować zachorowanie.

Koń może także zachorować na tężec w wyniku zapalenia macicy po porodzie, zagwożdżenia przez kowala, zakażenia pępowiny. Bakteria pojawia się w organizmie i tworzy neurotoksyny, które atakują nerwy u konia.

Przebieg choroby i jej objawy

Choroba pierwsze objawy kliniczne pokazuje dopiero w okresie od kilku dni do trzech tygodni od zakażenia. Okres inkubacji zależy od umiejscowienia rany. Im dalej od mózgu, tym dłuższy czas inkubacji bakterii. Pierwsze symptomy choroby są trudne od odróżnienia od innych chorób występujących u koni. Do pierwszych objawów należy wypadnięcie trzeciej powieki oka. Chory koń jest niespokojny, nadwrażliwy na dźwięki oraz światło. Występuje szczękościsk oraz ślinienie.  W przypadku zaobserwowania pierwszych objawów tężca trzeba natychmiast wezwać lekarza weterynarii.  Niestety umieralność jest bardzo wysoka, dlatego trzeba szybko wdrożyć leczenie. Kolejnymi symptomami, które pojawiają się w drugiej fazie chorobą są paraliż kończyn, brak możliwości oddania moczu i kału. U konia pojawia się sztywnienie. Koń stoi w pozycji z podkurczonymi zadnimi nogami, nie może poruszać się. Próby pomocy przy poruszaniu się konia mogą spowodować jego wywrócenie się. Pozycja wygląda bardzo podobnie do pozycji przy ochwacie. Następnie pojawia się porażenie mięśni oddechowych, koń ma problemy z oddychaniem, duszności. Śmierć może nastąpić po 3,4 dniach od pojawienia się pierwszych objawów.

2.Tężec u źrebiąt

Źrebięta są zdecydowanie częściej narażone na tężec. Ma to związek z możliwością zarażenia się bakterią podczas zakażenia pępowiny czy też macicy u klaczy.

Z tego też powodu bardzo ważna jest obserwacja nowonarodzonego źrebięcia oraz klaczy.
Niestety klacz pomimo zaszczepienia nie przekazuje zbyt wiele przeciwciał przeciw tężcowi. Z tego powodu należy zaszczepić źrebię w 4 lub 6 miesiącu życia w zależności od rodzaju szczepionki. Jako odpowiedzialni właściciele klaczy i źrebięcia powinniśmy po porodzie zadbać o wizytę lekarza weterynarii, który sprawdzi czy źrebię i klacz są zdrowe. Zarówno boks jak i padok czy pastwisko powinno być bezpieczne dla koni. Każdy gwóźdź wystający czy niepotrzebna rzecz znajdująca się na padoku to ryzyko zranienia, które może okazać się śmiertelne dla naszego konia.

Leczenie

Tężec jest chorobą trudną do wyleczenia. Szacuje się, że nawet 90 % koni chorujących na tężec niestety umiera. Najskuteczniejszy efekt leczenia uzyskiwało się poprzez podanie surowicy. Niestety obecnie surowica nie jest dostępna w Polsce. Aby ją zdobyć trzeba wybrać się do naszych sąsiadów do Czech.  Tutaj liczy się czas. Surowica podana zbyt późno, nie pomoże jeśli bakteria zaatakowała już układ nerwowy. Leczenie polega na podaniu antybiotyków. Może być także konieczne podawanie sondy żywieniowej oraz cewnikowanie.

Profilaktyka

Lepiej zapobiegać niż leczyć. Taką zasadę powinniśmy przyjąć. Najlepszą profilaktyką jest szczepienie ochronne. Źrebię można zaszczepić szczepieniem bazowym w czwartym miesiącu życia. Szczepienie należy powtórzyć po 4 tygodniach od szczepienia bazowego (pierwszego) oraz po kolejnych 10 tygodniach od drugiego szczepienia. Naukowcy szacują, że w przypadku wykonania badań. Szczepienie na tężec można połączyć ze szczepieniem przeciwko grypie u koni. Szczepienie na grypę i tężec można wówczas rozpocząć od 6 miesiąca życia. Następnie należy je powtórzyć po 4 tygodniach od pierwszego szczepienia. Naukowcy szacują odporność konia na tężeć po szczepieniu zgodnie z zalecanym kalendarzem na okres od 2 do 4 lat w zależności od osobnika. Z tego też powodu szczepienie przeciw tężcowi lekarze weterynarii zalecają wykonywać co 2 lata. W przypadku źrebnych klaczy warto wykonać szczepienie przeciwko tężcowi na 4-6 tygodni przed terminem spodziewanego porodu.

Zabookuj